Prezydent: Państwo może oddziaływać na prywatny i publiczny sektor rynku pracy

Rynek pracy, na którym system prawny zabezpiecza interesy pracownika, ale też daje możliwość rozwoju przedsiębiorcom, jest m.in. ważny dla polityki prorodzinnej - uważa prezydent Andrzej Duda. Jego zdaniem państwo może oddziaływać na publiczny i prywatny sektor tego rynku.

Prezydent uczestniczył w czwartek w VI posiedzeniu Narodowej Rady Rozwoju zatytułowanym: „Polityka społeczna po ćwierćwieczu przemian: solidarność, inwestycje społeczne, współodpowiedzialność”.

Andrzej Duda podkreślił, że "solidarność, inwestycje społeczne i współodpowiedzialność to próbnik nowoczesności państwa". Jak mówił, nowoczesne państwo istnieje wtedy, gdy istnieje społeczna gospodarka rynkowa. Zaznaczył, że to właśnie społeczna gospodarka rynkowa umożliwiła krajom Europy Zachodniej osiągnięcie wysokiego poziomu rozwoju.
 
- Społeczna gospodarka rynkowa to system, w którym następuje sprawiedliwy podział dóbr, w tym znaczeniu (...), że nikt nie jest pozostawiony sam sobie, że państwo wykorzystując swój potencjał gospodarczy i budując go w sposób umiejętny jednocześnie potrafi załatwić wszystkie kwestie, które mają wymiar społeczny i socjalny - powiedział prezydent.

Jak dodał, społeczna gospodarka rynkowa, to "polityka wyrównywania szans", polegająca na tym, by każdemu stworzyć szanse do rozwoju, dając mu - mówił - "wędkę, a nie rybę, czyli pociągnąć go do tego, by się rozwijał". Prezydent zaznaczył, że takie prowadzenie polityki i formowanie systemu państwa nie jest łatwe, ale jest realne i może doprowadzić do bardzo dobrych wyników.

Andrzej Duda podkreślił, że ważne jest to jak państwo kształtuje rynek pracy zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Jego zdaniem państwo ma możliwości oddziaływania na sektor prywatny, po pierwsze poprzez kształtowanie rynku pracy za pomocą "prozatrudnieniowej polityki".

- Z drugiej strony poprzez politykę formowania zasad wykonywania pracy i relacji pomiędzy pracownikiem i pracodawcą, w taki sposób, aby była to relacja cywilizowana, która zapewnia nie tylko pracodawcy możliwość realizowania swoich interesów, ale zabezpiecza również pracownika - powiedział.

Zdaniem prezydenta nie chodzi tylko o zabezpieczenia pracownika poprzez to, że będzie uzyskiwał wynagrodzenie, które pozwoli mu na godne życie, ale także poprzez to, że będzie miał poczucie bezpieczeństwa także w tym sensie, że nie można go zwolnić z godziny na godzinę, że warunki jego pracy nie mogą zostać pogorszone w każdej chwili.

Prezydent podkreślił, że system prawny powinien zabezpieczać nie tylko interesy pracodawcy, ale też interesy pracownika. Chodzi o to – mówił Andrzej Duda - "aby rynek pracy był przez państwo w dobry sposób kształtowany, z jednej strony w sposób prorynkowy, ale z oczywistym uwzględnieniem elementu polityki społecznej". Ocenił też, że najbardziej prorodzinnym i prodemograficznym programem, który pojawił się w Polsce po 1989 r., jest Rodzina 500 Plus, ale - jak podkreślił - jego pozytywny wpływ przez wielu krytyków pozostaje niedoceniany.

- Jestem przekonany, że jest to pierwszy element polityki prorodzinnej, jaka jest prowadzona przez obecny rząd i że tych elementów prorodzinnej polityki będzie znacznie więcej - powiedział prezydent. Według niego polityka prorodzinna, to także dobrze funkcjonujący rynek pracy "z dobrze sformułowanymi przepisami, które wspierają zatrudnienie zarazem umożliwiając rozwój przedsiębiorcom".

Zdaniem prezydenta z powodu zbyt liberalnej polityki gospodarczo-społecznej doszło do tego, że "dzisiaj 500 Plus dla wielu rodzin stanowi niemalże dar z nieba, ponieważ pozwala im przeżyć". - Tymczasem powinno być tylko dodatkiem, dlatego dziś jest tak ważne i mam nadzieję, że po latach dobrej polityki ono się tym dodatkiem stanie, a nie będzie podstawą egzystencjalną dla wielu ludzi - powiedział. - W moim przekonaniu jest bardzo istotna różnica pomiędzy słowem: "egzystencja", a "godne życie". Według mnie cywilizowane państwo, nowoczesne państwo powinno podejmować działania w kierunku godnego życia - podkreślił.

- To jest oczywiście sprawa do wielkiej dyskusji. Dlaczego ją wywołałem? Chciałbym, żebyśmy pracowali nad nowymi rozwiązanymi konstytucyjnymi, które będą doskonalsze niż dotychczasowe także i w tym aspekcie - powiedział Andrzej Duda. - Jeśli mówimy o nowej konstytucji, nowych rozwiązaniach, to ten element absolutnie nie powinien w tej dyskusji zginąć - podkreślił.

- Uśmiechałem się na argument, który pojawiał się w przestrzeni publicznej, że kobiety będą porzucały pracę, bo jest program 500 Plus i jest to zagrożenie dla polityki zatrudniania kobiet.  Nawet jeśli kobieta zdecyduje się zrezygnować z jakiejś pracy, by być w domu, to ona będzie w nim pracowała. To nie są kobiety, które leżą i nic nie robią. To są kobiety, które zajmują się domem, poświęcają więcej troski swoim najbliższym, pielęgnują funkcjonowanie rodziny i to jest ich wybór - powiedział prezydent.

W wystąpieniu Andrzej Duda ocenił, że efekt budowania kapitału obywatelskiego z wykorzystaniem funduszy unijnych nie jest optymalny. Zaznaczył, że w Polsce organizacje pozarządowe nie są dostatecznie wykorzystywane przez państwo, instytucje publiczne. - To wiąże się z odpowiednim systemem wspierania tych organizacji, umożliwiania im realizowania tych zadań, czyli wykorzystania kapitału ludzkiego, obywatelskiego, który drzemie w naszym społeczeństwie - dodał.

B. wiceminister pracy, minister w kancelarii prezydenta Bronisława Komorowskiego Irena Wóycicka odnosząc się do sytuacji osób niepełnosprawnych podkreśliła, że konstytucja, jak i konwencja o prawach osób niepełnosprawnych dają pełne gwarancje prawne włączenia osób niepełnosprawnych w życie społeczne, ekonomiczne i zawodowe. Zaznaczyła, że ważne jest, aby koordynować wysiłki organizacji pozarządowych, samorządu, rządu, aby m.in. godnościowe zapisy konwencji realizować. Oceniła także, że obniżenie wieku emerytalnego zaszkodzi sytuacji kobiet. - Powrót do wieku emerytalnego na poziomie 60 lat niewątpliwie nie pozwoli w perspektywie 15-20 lat uzyskać podstawowych standardów, dla których system emerytalny funkcjonuje - mówiła.

Z kolei wiceprzewodnicząca OPZZ Wiesława Taranowska powiedziała, że cała strona związkowa jest za obniżeniem wieku emerytalnego. Zwróciła się do prezydenta Dudy o zweryfikowanie projektu i poparcie propozycji dot. okresu składkowego uprawniającego do przejścia na emeryturę.

W lutym związkowcy przyjęli stanowisko ws. opinii o prezydenckim projekcie i rozszerzenia jego zapisów o prawo do emerytury wynikającej ze stażu pracy. Zgodnie z deklaracją Solidarności, OPZZ i FZZ obniżony wiek emerytalny - jak w prezydenckim projekcie - powinien wynosić 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Związki chcą możliwości przechodzenia na emeryturę niezależnie od wieku, po przepracowaniu 35-letniego okresu składkowego dla kobiet i 40-letniego dla mężczyzn.

W podsumowaniu dyskusji do kwestii obniżenia wieku emerytalnego odniósł się prezydent. - Nie jestem tak przywiązany do swojego projektu, że uważam, że jest jedynym, który może być uchwalony. Jeśli będą inne projekty, które będą konkurencyjne i będą zawierały inne propozycje, nie mam nic przeciwko, by były połączone z moim projektem do wspólnego rozpoznania - dodał. Podkreślił, że obniżenie wieku emerytalnego było jednym z podstawowych zobowiązań wyborczych jego i PiS. - Nie wolno się z niego wycofać. (...) Chciałbym, żeby zobowiązanie zostało zrealizowane tak, aby społeczeństwo, które tego oczekuje, było zadowolone - zaznaczył.

Obecnie w Sejmie trwają prace nad prezydenckim projektem dotyczącym zmian w systemie emerytalnym. Propozycja prezydenta przywracająca niższy wiek emerytalny - 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn - trafiła do specjalnej sejmowej podkomisji.

B. Rzecznik Praw Obywatelskich Irena Lipowicz uważa, że podstawową kwestią dla zabezpieczenia społecznego jest kwota wolna od podatku. - Przypominam, że pobieranie podatku od osób, co do których ustawowo stwierdzamy, że przekroczyły granicę ubóstwa, jest rzeczą niewłaściwą. Rozumiem sytuację państwa, ale to jest rzecz bardzo pilna - podkreśliła.

Na początku grudnia w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie prezydenckiego projektu ustawy dotyczącej zwiększenia kwoty wolnej od podatku. Projekt został skierowany do dalszych prac w komisjach. Przewiduje on podniesienie do 8 tys. zł kwoty wolnej od podatku.

Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska zaznaczyła, że Program 500 Plus jest istotnym krokiem, ale musi być obudowany o dodatkowe działania. Zaznaczyła, że rząd docenia działania poprzedników na rzecz rodziny. - Z żadnych tych działań się nie wycofaliśmy - podkreśliła.